Afgelopen maand werden foto’s van de Pride Photo-tentoonstelling in Vlissingen beklad met verf. Met de tentoonstelling werd aandacht gevraagd voor de benarde mensenrechtensituaties waar de lhbti+-gemeenschap mee te maken heeft. De actie van de daders laat zien dat het nog steeds nodig is om aandacht te vragen voor de lhbti+-gemeenschap.
Niet alleen in Nederland wordt er aandacht gevraagd voor deze groep. Kunstenaar Ben Youdan uit Liverpool overkwam hetzelfde. Als respons op de vele homofobische incidenten van afgelopen zomer, werden in het najaar kunstwerken van lgbtq+-artiesten door het centrum tentoongesteld. Dit werd georganiseerd door Homotopia Festival. Youdan’s kunstwerk, een fotocollage met de tekst: ‘Queer with no fear’, is midden in de nacht neergehaald. Dit gebeurde in de buurt van drukke uitgaansgelegenheden.
Dit overkwam hem niet als enige. Voorafgaand werd ook een kunstwerk van Rosa Kusabbi vernield. Dit maakt deel van de reeks aan vele incidenten die het afgelopen jaar in Liverpool voorkwamen. We hebben het nu over kunstwerken die worden vernield, maar het gaat vaak ook een stap verder. Vooral jongeren worden op straat geïntimideerd. Dit gebeurt in de vorm van verbaal en fysiek geweld.
De queer scene in Liverpool is prominent aanwezig in de stad. Als je op een uitgaansavond door het centrum loopt zie je veel drag queens. Liverpool is zelfs de eerste stad in Engeland met een ‘Gay quarter’. Dit is een wijk in het centrum met uitgaansgelegenheden die zijn opgericht voor lgbtq+-mensen. Deze is in 2011 door de gemeente officieel erkend. De gemeente lijkt veel te doen om de stad een veilige plek te maken. Toch is er nog steeds veel homofobie.
Incidenten
Bij veel van de incidenten die het afgelopen jaar voorkwamen gaat het om fysiek of verbaal geweld. Dit gebeurt vooral bij homoseksuele mannen. Zij worden nageroepen of aangevallen. Volgens kunstenaar Youdan kan dit liggen aan de twee grootste groepen in Liverpool: voetbalaanhangers en gelovigen.
Voetbal
Voetballiefhebber of niet, dat Liverpool bekend staat om zijn voetbalclub weten we allemaal. De stad staat hierom bekend. Wat ook bekend is: voetbal en homoseksualiteit gaat niet samen. Om de een of andere reden is het ouderwetse beeld dat heerst in stand gebleven. De machocultuur is niet bepaald gunstig voor de gay community. Het afgelopen jaar zagen we hier voor het eerst verschuiving in. Een paar voetballers durfden uit de kast te komen. Helaas wordt er vaak bewezen dat er nog veel stappen gezet moeten worden voordat we volledige acceptatie bereiken.
Geloof
Religie speelt een grote rol in Engeland. De meerderheid van de bevolking is gelovig. De Church of England is nog steeds de staatskerk. Dit heeft tot gevolg dat het een conservatief land is. Lees hier meer over de geschiedenis van Engeland omtrent anti-homowetten.
Engeland kent in haar geschiedenis veel anti-homowetten. In de jaren 80 was er bijvoorbeeld section 28. Dit is een wet die door de conservatieve groep tot stand is gekomen. Hierdoor werd het verboden om homoseksualiteit te promoten. Dit betekende dat docenten op scholen hier niet over mochten praten. Ook werden veel boeken in bibliotheken weggehaald die gingen over homoseksualiteit. Deze wet is pas 25 jaar geleden teruggedraaid. Lees hier meer over section 28.
Tot 25 jaar geleden kende de lgbtq+ groep geen volledige vrijheid. Er is sindsdien veel veranderd, maar de hoeveelheid homofobische aanslagen laat zien dat er nog veel veranderd moet worden.
Jeugd
Ben werd in zijn jeugd benadeeld door section 28. ‘Het was moeilijk op school want niemand was uit de kast,’ vertelt hij. Jongeren die met vragen kwamen bij docenten werden niet geholpen. Zijn privéomgeving was gelukkig heel accepterend.
Iemand die hem door de schooljaren heen heeft geholpen, is zijn voormalige kunstdocent. Zij was een ‘troste lesbische vrouw’ zoals Youdan haar omschrijft. Samen met een andere jongen konden zij bij haar terecht. De docente riskeerde hiermee haar baan. Gelukkig is hier destijds niemand achter gekomen. Toen Ben eenmaal ouder was heeft hij zelf kunnen stemmen om deze wet in te trekken.
Youdan ziet bij de jeugd veel positieve verandering in de lhbti+-gemeenschap. Er is meer aandacht voor deze groep. Toen hij jong was moest je in een hokje passen. Vaak werd je door anderen in zo’n hokje gezet. Je moest jezelf identificeren. Dit kon zijn door een bepaalde hobby of sport, maar ook in je seksualiteit. De hokjes waren erg zwart wit: je was bijvoorbeeld of homo of lesbisch. ‘Je kon geen gothic zijn en naar Abba luisteren,’ geeft Ben als voorbeeld. Hij merkt nu dat er op alle gebieden meer vrijheid is. Met zijn 40 jaar voelt hij dat hij in een tussengeneratie zit. ‘Ik ken mensen die 60/70 jaar oud zijn en die het waarschijnlijk moeilijker hadden dan ik toen ze opgroeiden in de jaren 70 en 80,’ vertelt de kunstenaar ‘ik geloof graag dat de jeugd het nu makkelijker heeft dan ik, dat hoop ik tenminste.’ Hij ziet bij kinderen van zijn vrienden dat wanneer iemand uit de kast komt op school er niet eens naar wordt omgekeken.
Toen Ben jong was voelde hij heel erg de druk om er ‘gay’ uit te zien. Hij liep over straat in een shirt gemaakt uit paperclips met daaronder een vinyl broek. Mede hierdoor is hij het gewend om aangestaard te worden. Nu hij ouder is gebeurt dit nog steeds. Hij draagt regelmatig een grote zilveren schakelketting om zijn nek en heeft een geblondeerde hanenkam. Het verschil tussen nu en vroeger is dat hij het zich nu minder aantrekt als hij wordt aangestaard. Zoals hij zelf zegt: ‘you give less fucks when you’re older’.
De laatste jaren uitten de veranderingen bij de jeugd zich ook in de term ‘queer’. Letterlijk vertaald betekent queer ‘vreemd’. Dit is een overkoepelende term die gebruikt wordt om aan te duiden dat iemand zich anders voelt dan de norm. Door de brede definitie van het woord geeft het een gevoel van vrijheid.
Toen de middelbareschooltijd voorbij was werd het tijd voor Ben om te kiezen wat hij wou studeren. Doordat hij op school opgroeide in conservatieve sferen, ging hij op zoek naar het tegenovergestelde. De perfecte plek bleek de kunstacademie te zijn.
Kunst
Inmiddels is Ben al een tijd bezig met kunst maken. Tegenwoordig maakt hij collages van portretten van bekende mensen in de queer scene. Hij gebruikt tijdschriften, kranten, uitgeprinte en zelfgemaakte foto’s. Twee werken van hem hangen in het museum van Liverpool. Met zijn kunst wil hij queer zijn en het hebben van kinks bespreekbaar maken. Sinds kort is hij aan het experimenteren met zelf de fotograaf zijn. Hij fotografeert vaak mannen die leren kleding dragen.
Gay district
Liverpool heeft de eerste officieel benoemde gay quarter in Engeland. Lees hier meer over de geschiedenis van de gay quarter.
Natuurlijk moest ik zelf ook een kijkje nemen in deze bijzondere wijk. Ondanks dat Liverpool niet zo groot is, voelt de queer community wel zo. Op weg naar het centrum kom je Stanley St. vanzelf al tegen. Dit is de hoofdstraat van de gay quarter. Aan beide kanten van de straat zie je clubs waar muziek uit bonst. Overal staan drag queens en groepjes mensen in uitgaanskleding bij de ingangen. De sfeer is verwelkomend.
Henry
Mijn vrienden en ik besluiten club Navy in te lopen. We krijgen een stempel bij binnenkomst en mogen doorlopen. De zaal is gevuld met dansende mensen. Er staan twee mensen te dansen op de bar. Een drag queen met een blonde pruik, veel make-up op en hoge hakken. De andere persoon is een jongen. Hij draagt een zwart vinyl broek, een bloot bovenlichaam en een chocker die met een ketting is verbonden aan zijn broek. Even later zie ik hem buiten. Tijdens een sigaret pauze raken we aan de praat. Hij is een 20-jarige dans-student. Naast zijn supermarktbaantje staat Henry hier op uitgaansavonden ‘s nachts te dansen. Het is nu al een lange avond voor hem: ‘Ik heb eerst bij Tesco gewerkt tot 9 uur en nu sta ik hier tot 3 uur ’s nachts,’ hij neemt een hijs van zijn sigaret ‘maar ik ken mezelf. Zodra ik hier klaar ben met werken ga ik nog uit en sta ik tot 7 uur ’s ochtends in een andere club’ vertelt hij lachend.
Chatt komt uit een klein dorp in het noorden van Engeland. Het is nu zijn tweede jaar op LIPA (Liverpool Institute of Performing Arts). Het was voor hem een grote verandering toen hij naar Liverpool kwam. Sinds een half jaar is hij betrokken bij the queer scene. Hij ziet het als een grote familie. Iedereen kent en zorgt voor elkaar. Dit werd in juni 2021 ook duidelijk. Na een serie van homofobische incidenten werd er een demonstratie georganiseerd. De verwachting was dat er een groep van ongeveer 20 mensen zou komen opdagen. De gemeenschap liet elkaar echt niet in de steek: er kwamen honderden mensen opdagen.
Voorafgaande het interview maakt Henry het duidelijk dat hij zich bewust is van zijn privilege. Hij is een witte, cisgender en straight passing man. Cisgender betekent dat hij geboren is als man en zich ook identificeert als man. Met straight passing wordt bedoeld dat je aan het uiterlijk van een persoon niet kan zien dat diegene queer is. Overdag, voornamelijk tijdens zijn baantje in Tesco, past hij zich aan en kleedt hij zich niet te uitbundig. Hij vertelt dat dit een voordeel is, maar tegelijkertijd ook strijd. Hij voelt zich nog niet 100 procent comfortabel als hij bij heteromannen in de buurt is in zijn gay outfits. Zijn ervaringen met homofobische incidenten zijn dan ook wanneer hij in zijn navy outfits door de stad loopt. Hij draagt dan kettingen, leren kleding en zijn bovenlichaam is vaak bloot. Hij wordt vaak nageroepen en uitgescholden. Voor hem is dit werkelijkheid dus hij probeert er niet te veel bij na te denken. Wanneer hij ’s nachts in zijn uitgaanskleding naar huis loopt, doet hij zijn oordoppen in en negeert hij zoveel mogelijk zijn omgeving.
Hij heeft zelf heel veel moeite gehad met zichzelf comfortabel voelen in zijn seksualiteit. Twee jaar geleden, toen hij net naar Liverpool kwam, durfde hij zich niet te kleden zoals nu. ‘Ik dacht dat ik of heel mannelijk moest zijn of heel vrouwelijk. Ik kon nooit een middenweg vinden. Dankzij de gay scene heb ik dit kunnen ontdekken. Ik word nooit aangekeken maar krijg juist veel complimenten,’ vertelt de student. Hij merkt een groot verschil tussen zijn geboortedorp en Liverpool. ‘Het was een eye-opener toen ik afgelopen zomer bij mijn ouders was en ik op straat werd uitgescholden omdat ik een witte trui aanhad. Hier in Liverpool zouden mensen mij saai vinden in die kleding,’ vertelt hij verder. De lhbti+-gemeenschap voelt nu echt als een thuis voor hem. In het tweede jaar van zijn opleiding begon hij meer uit te gaan en heeft hij mensen ontmoet uit de gay scene.
Luister hier naar Henry die vertelt over wat de queer scene voor hem betekent:
